Najgorszy sposób trenowania, to ten bez jakiegokolwiek planu! Układasz go samodzielnie? W takim razie musisz wiedzieć, ile powtórzeń w serii robić, żeby efekty odpowiadały Twoim założeniom. Przeczytaj, skomponuj swój plan i ciesz się progresem!
Ile powtórzeń w serii robić? Uniwersalne założenia dla ćwiczeń wielostawowych
Wielostawy – martwy ciąg, przysiady, wyciskania – to podstawa każdego treningu siłowego. Ile powtórzeń w serii robić dla takich ćwiczeń?
Jeśli zależy Ci na budowie masy mięśniowej, powinieneś bazować na seriach o objętości 8-12 powtórzeń. Wykorzystuj do nich umiarkowane obciążenie, rzędu 60-80% twojego ,,maksa”. Takiej rady udzieli Ci większość trenujących, tak robią kulturyści i przez lata przekonaliśmy się, że system działa jak należy.
Ile powtórzeń na siłę? Gdy bardziej niż na wizualnym aspekcie sylwetki zależy Ci na czystej sile, wykonuj 1-5 powtórzeń z ciężarem 80-100%.
Chcesz wytrzymałości? W treningu na wytrzymałość mięśni stosuje się obciążenia do 60%, z ilością powtórzeń powyżej 15.
Zanim jednak zamkniesz ten artykuł, pozwól nam wyjaśnić skąd wzięły się takie liczby.
Ile powtórzeń na masę – czy coś może się zmienić?
Pomysł na takie założenia – mniej powtórzeń z większym ciężarem, więcej powtórzeń z mniejszym – ma swoje korzenie w okresie tuż po II Wojnie Światowej. ,,Trend” rozpoczął lekarz wojskowy Thomas DeLorme, a dokładniej zbadali Anderson i Kearney (lata 80’) oraz Stone (lata 90’).
Do dnia dzisiejszego badacze przyglądają się wpływowi objętości serii z różnym ciężarem na parametry wzrostu siły i mięśni. Póki co, uniwersalne założenie nie zostało obalone.
Dotarliśmy jednak do niezwykle interesującej pracy zespołu Brada Schoenfielda (z 2021 roku) z której wynika, że jakiekolwiek obciążenie oscylujące wokół 30% ,,maksa” będzie skutecznie budować mięśnie, jeżeli wykonasz z nim bardzo dużo powtórzeń, do upadku mięśniowego.
Przegląd systematyczny Schoenfielda poddaje w wątpliwość to, co praktykujemy różnicując trening na hipertroficzny oraz wytrzymałościowy. Nie wydaje się jednak, by system ,,mały ciężar i bardzo dużo powtórzeń” mógł się przyjąć. Taki trening byłby bowiem bardzo długi. Skoro daje takie same efekty, jak 8-12 powtórzeń z 80% ciężaru maksymalnego… szkoda czasu.
Trzymaj się utartych ustaleń. Zostały przetestowane dziesiecioleciami praktyki i generalnie naukowcy zgadzają się co do nich. 8-12 działa świetnie u kulturystów, 1-5 u trójboistów, 15+ u wytrzymałościowców i świat sportu nie ma potrzeby szukania innych rozwiązań.
Ile powtórzeń na biceps, łydki, triceps?
Wielostawy wyjaśnione – a co z ćwiczeniami uzupełniającymi na biceps, triceps, łydki i całą resztę?
To jak dokładnie mięśnie będą reagować na trening, zależy od ich składu – ilości włókien szybkokurczliwych (białych) i wolnokurczliwych (czerwonych).
Włókna szybkokurczliwe uaktywniają się przy pracy z dużymi ciężarami przez krótki czas.
Włókna wolnokurczliwe działają podczas czynności wytrzymałościowych, które nie wymagają dużej siły.
Planując zakres powtórzeń dla konkretnych partii mięśniowych, warto wiedzieć, które włókna w nich dominują. To mówi Ci, czy powinieneś trenować z dużym ciężarem w niższym zakresie powtórzeń (6-10), czy wręcz przeciwnie – złapać lżejsze hantle i przyjąć dużą objętość (15-20).
Najwięcej włókien wolnokurczliwych znajduje się w przedramionach i łydkach. Pracują całymi dniami (od kiedy nauczyłeś się chodzić i łapać przedmioty!), więc niełatwo je zmęczyć. Te partie trenuj w dużym zakresie powtórzeń, nawet powyżej 20 – tyle ile dasz radę.
Włókna czerwone dominują także na ramionach, brzuchu i grzbiecie. Ćwiczenia nastawione konkretnie na rozwój tych obszarów wykonuj w okolicach 12-15 powtórzeń.
Ile powtórzeń na biceps, klatkę i uda? W tych partiach włókna są pomieszane mniej-więcej po równo. Celuj w uniwersalny zakres 8-12.
Ile powtórzeń na triceps? Wybieraj duże obciążenie, a ćwiczenie wykonaj 6-8 razy. W tricepsie przewagę mają włókna szybkokurczliwe, reagujące właśnie na takie traktowanie.
Ile powtórzeń w serii ćwiczeń izolowanych – uniwersalna zasada
Udział włókien u każdego człowieka jest odmienny. W mięśniach występują oba rodzaje, a o procentach decyduje genetyka. Ty możesz mieć 40% białych włókien w bicepsie, a Twój kolega 60% – wasza hipertrofia będzie się różniła mimo identycznego treningu.
Dlatego, decydując o idealnej liczbie dla Ciebie, kieruj się nie tylko schematem, ale indywidualnymi odczuciami. Trenuj do upadku mięśniowego, pilnując spięcia mięśni i techniki. W taki sposób szybciej ,,odpadniesz” się po 10-ciu powtórzeniach, niż po 15-tu, ale efekty będą lepsze.
Zwracaj uwagę na to czy masz zakwasy po treningu siłowym. To oznaki, że ćwiczenia uszkodziły mięśnie w pożądany sposób. Jeżeli na drugi dzień już nie pamiętasz, że trenowałeś, intensywność była za niska.
Ile powtórzeń w serii robić? Praktyczne aspekty
Plan treningowy ma być dopasowany do Ciebie – nie ty do niego. Standardem jest to, że podczas redukcji zmniejszasz ciężar lub objętość treningu. Podobnie robisz, gdy czujesz się źle, jesteś niewyspany i to nie ,,Twój dzień”. Lżejszy trening to czasem po prostu konieczność.
Masz ograniczony czas na trening? W takim razie tnij objętość serii izolowanych, a już całkowicie odpuść sobie maszyny izometryczne. Koncentracja na wielostawowych ćwiczeniach to najwydajniejsze wykorzystanie każdej minuty.
Przypominamy także o pilnowaniu diety, szczególnie podaży białka. Brak progresu siłowego często leży na talerzu. W takim wypadku modyfikacja długości serii nie pomoże.
Ćwiczenia wielostawowe – ile powtórzeń w serii robić? Na masę – 8-12, na siłę 1-5, na wytrzymałość 15+. Co do ćwiczeń izolowanych – skuteczna objętość różni się pomiędzy partiami i w dużym stopniu decyduje o niej genetyka. Skup się na treningu do utraty siły, poprawnym technicznie i obserwuj efekty – także te na drugi dzień. W razie złego samopoczucia czy braku energii nie broń się przed zmniejszeniem objętości.
Na każdym treningu lepiej zrobić mniej powtórzeń, ale z pełnym zaangażowaniem, poprawnie technicznie. Takie podejście zaowocuje nie tylko lepszą hipertrofią, ale i zminimalizuje szansę na kontuzję. Nigdy nie machaj ciężarem ,,byle zrobić”!
Interesuje Cię budowa siły? Przeczytaj o treningach nastawionych na rozwój tego parametru: https://e-figura.pl/sila-miesni-jak-zwiekszyc-sile-bez-przyrostu-masy/.
Bibliografia:
King I., Schuler L., Nowoczesny trening siłowy. jak zbudować szczupłą i muskularną sylwetkę, Łódź 2009.
Ghoual A., The effect of repetition ranges on maximal strength and hypertrophy, 2019 International Journal of Physical Education, Fitness and Sports 8(4):149-157.
Schoenfield B. i inni, Loading Recommendations for Muscle Strength, Hypertrophy, and Local Endurance: A Re-Examination of the Repetition Continuum, Sports 2021, 9(2), 32.
Krzysztofik M. i inni, Maximizing Muscle Hypertrophy: A Systematic Review of Advanced Resistance Training Techniques and Methods, Int. J. Environ. Res. Public Health 2019, 16.
Todd JS, Shurley JP, Todd TC. Thomas L. DeLorme and the science of progressive resistance exercise. J Strength Cond Res. 2012 Nov;26(11):2913-23.
Materiały portalu Kompaktowy Trening.
