Sportowiec musi dbać nie tylko o podaż białka! Dostosowana podaż witamin i minerałów to jeden z warunków jego zdrowia, a więc i możliwości treningowych. Nie da się wydajnie ćwiczyć na niedoborach! Witamina A – za co odpowiada w Twoim organizmie, skąd ją czerpać i jak się w tym przypadku objawia przedawkowanie witamin? Poznaj ten związek bliżej i zatroszcz się o niego codzienną dietą!
Czym jest ta witamina?
Witamina A to jedna z witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Znamy ja także jako retinol.
W rzeczywistości, witamina A to grupa związków – retinoidów. Wyróżniamy witaminę A1, A2 oraz retinal.
Jej prekursorami są karotenoidy – naturalne barwniki roślin, które organizm jest w stanie przekształcić w witaminę A. Dzieje się to w wątrobie oraz jelitach. Najważniejszy karotenoid to beta-karoten – z pewnością wiele razy już o nim słyszałeś, do czego powrócimy w dalszej części artykułu.
Witamina A – za co odpowiada?
Witamina A uczestniczy w różnych procesach zachodzących w organizmie.
WItaminę A kojarzymy głównie z dobroczynnym wpływem na wzrok. Słusznie – wchodzi w skład rodopsyny, czyli światłoczułego barwnika obecnego w gałce ocznej (w siatkówce). To dzięki tej witaminie i jej pochodnym jesteś w stanie poprawnie widzieć. Jej niedobór powoduje kurzą ślepotę – znaczne pogorszenie widzenia przy niedoborze światła.
Witamina A – za co odpowiada? Już w tytule zdradziliśmy, że wzrok to nie wszystko! Retinol stoi także za regulacją przemian metabolicznych. Jest ważna dla kobiet w ciąży, gdyż wspiera wzrastanie płodu. Naukowcy badają także jej właściwości antynowotworowe – retinol to jeden z antyoksydantów.
Retinol znajduje szerokie zastosowanie w kosmetologii i dermatologii. Pomaga utrzymać włosy, skórę i paznokcie w doskonałej kondycji. Odmładza skórę i wspiera leczenie chorób dermatologicznych. Stoi za sprawną regeneracją uszkodzonego naskórka – więc sięgają po niego osoby z trądzikiem bądź autoimmunologiczną łuszczycą.
Witamina A – za co odpowiada u sportowców?
Jeśli interesuje Cię wpływ witaminy A na Twój progres treningowy, wiedz, że retinol wspiera gojenie się tkanek i syntezę hormonów steroidowych.
Witamina A jest więc jednym z motorów napędowych Twojej potreningowej regeneracji i wzrostu tkanki mięśniowej. Współpracuje w tym zadaniu z witaminą C i E – synergiczne trio pilnuje, żebyś po każdym treningu stanął na nogi silniejszy, niż przed nim.
Dzięki retinolowi, Twoje otarcia od gryfu szybciej się zagoja, a zdarte kolano przestanie hamować głębokość przysiadu. Chcesz szybciej się goić od środka i na zewnątrz? Polub… źródła witaminy A, które wymieniamy poniżej!
Retinol i karoten – źródła pokarmowe
W czym jest witamina A? Szukaj jej w zielonych warzywach – brokułach, sałacie, jarmużu,natce pietruszki i szczypiorku. Dostarczysz ją także z produktów odzwierzęcych, w tym żółtka jaj, wątróbki, mleka i serów.
O witaminę A zadbasz również podażą beta-karotenu. Barwnik odpowiadający za czerwony, pomarańczowy i żółty odcień znajdziesz właśnie w warzywach o takiej barwie. Jedz marchew, pomarańcze, morele, dynie i brzoskwinie. Sięgaj również po czerwoną paprykę oraz pomidory.
Jeżeli Twoja dieta odpowiada należy do zbilansowanych, zapewne nie brakuje w niej źródeł beta-karotenu oraz witaminy A. Najlepiej jeść warzywa na surowo, jako komponent posiłku zawierającego tłuszcze. To zwiększy przyswajalność.
Owoce wykorzystuj do przekąsek z półtłustym twarogiem, wkrój do owsianki z masłem orzechowym lub dodaj do koktajlu z nieodtłuszczonym mlekiem.
Niedobór witaminy A grozi wszystkim osobom, które są na diecie o bardzo niskim udziale tłuszczu. Wysokie dawki karotenu z warzyw i owoców, po przerobieniu na witaminę A nie zdołają się wchłonąć. Kolejny argument, by raz na zawsze pożegnać beztłuszczowe diety redukcyjne.
Przedawkowanie retinolu i karotenu
Dbając o witaminę A dzięki diecie, nie ma potrzeby jej suplementować. Po preparaty uzupełniające retinol sięgaj tylko z zalecenia i pod okiem specjalisty. Nie rób tego samodzielnie, bo retinol można przedawkować.
Podejrzewasz u siebie niedobór witaminy A, bo Twój wzrok się pogorszył? Poszukaj przyczyn razem z okulistą – nie łap za suplement na własną rękę, nawet jeśli nie było Ci nigdy po drodze z pokarmowymi źródłami retinolu..
Witamina A – przedawkowanie objawia się nudnościami, utratą apetytu, bólami głowy, kości i stawów. Pogarsza się także nastrój, a skóra nabiera żółtawego odcienia. U siebie trudno to zauważyć, ale jeśli kolega zwróci uwagę, że zrobiłeś się żółty, ogranicz spożycie produktów bogatych w karoten. Co za dużo, to zawsze niezdrowo!
Witamina A – za co odpowiada w organizmie człowieka? Uczestniczy w procesach metabolicznych, dba o wygląd skory i gojenie ran. Ma duże znaczenie dla regeneracji mięśni oraz ich przyrastania.
Witaminę A można przedawkować. Sięganie po suplement powinno wynikać wyłącznie ze wskazana lekarskiego. Dbaj o nią wysoką podażą zielonych, czerwonych i pomarańczowych warzyw oraz owoców. To wystarczy, żeby wypełnić dzienne zapotrzebowanie. Z pogorszonym wzrokiem idź do okulisty, a nie do apteki, bo może za nim stać wiele przyczyn – nie tylko niedobory.
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach maja ogromne znaczenie dla sportowej formy – przeczytaj o nich więcej tutaj: https://e-figura.pl/witaminy-rozpuszczalne-w-tluszczach-jaka-role-pelnia-w-sporcie/
Bibliografia:
Zasada M., Adamczyk A., Witamina A. Budowa i mechanizm działania, 5 / 2018 / vol. 7 Kosmetologia Estetyczna.
Dawson MI. The importance of vitamin A in nutrition. Curr Pharm Des. 2000 Feb;6(3):311-25.
Sommer A, Vyas KS. A global clinical view on vitamin A and carotenoids. Am J Clin Nutr. 2012 Nov;96(5):1204S-6S.
Materiały portalu PZU Zdrowie.
